Site icon Bilimin Hafıza Çöplüğü

Bir İlçenin Garip Hikayesi ” Abana ”

Demokrat Parti’nin, yeterince oy alamadığı için cezalandırdığı yerlerden bir tanesi de Kastamonu’nun Abana ilçesiymiş.
Demokrat Parti, 1953 yılında, Abana’yı ilçe olmaktan alıp edip köy haline getirmiş.
Çünkü 1951 ara seçimlerinde sonuçlar aynen şöyleymiş: Oyların, Abana’da yüzde seksen birini Cumhuriyet Halk Partisi almış.
Yüzde on ikisini Demokrat Parti almış. Geri kalan oyları da Millet Partisi almış. Aslında Demokrat Parti, 1946 yılında kurulduğunda Abana’da da sevinçle karşılanmış Demokrat Parti’nin kurulması.
Hemen Abana ilçesine, Demokrat Parti bir ilçe merkezi kurmuş. İşte insanlar üye olmuş Demokrat Parti’ye.
Fakat 1949 yılında, birden bire ne olduysa, Abana Demokrat Parti İlçe Merkezi’ndeki bütün üyeler istifa etmiş.
Ve Abana Demokrat Parti üyesiz kalmış.
Tüm yöneticiler istifa edip, Abana Demokrat Parti İlçe Merkezi’nin kapısına kilit vurulunca hemen Demokrat Partili yöneticiler Abana’ya gelmişler. Bir kez daha ilçe merkezini kurabilmek için.
Yeni üyeler aramışlar, taramışlar fakat hiç kimseyi… bir kez daha Demokrat Parti’ye üye olup yeni bir ilçe merkezi kurmak konusunda ikna edememişler.
Bunun üzerine Demokrat Partili yöneticiler, Abana köyüne iki kilometre uzaklıktaki Pazaryeri’ne gitmişler.
Pazaryeri köyünde, insanları… orada bir Demokrat Parti İlçe Merkezi kurmak üzere ikna etmeyi de başarmışlar.
Ama demişler ki Pazaryeri’ndekilere: ”Eğer burada bir Demokrat Parti İlçe Merkezi kurarsak sizi köy olmaktan kurtarıp ilçe yapacağız.”
Çünkü yıllar önce Pazaryeri ile Abana arasında başlayan bir çekişme varmış.
1870 yılında Abana, nahi olarak, nahiye statüsüne yükseltilmiş. Daha sonra da ilçe statüsüne yükseltilmiş.

İşte Demokrat Partililer, bu çekişmeden faydalanarak… Abana’da bir Demokrat Parti İlçe Merkezi kuramayınca Pazaryeri’ne gitmişler.
Ve demişler ki:
”Sizde bir Demokrat Parti İlçe Merkezi kuralım ve bunun karşılığında da sizi ilçe yapalım.”
Demokrat Parti, 1950 yılında iktidara gelince…
…Pazaryeri, Bahçe, Sınarcık ve Yılmaz köyleri birleştirilerek nahiye kurulmuş.
Nahiye, şimdi olmayan bir statü, eskiden vardı.
Tabii Z kuşağı bunu bilmez.
Ama daha sonra bu nahiyenin ilçe olması için bir vaat verilmiş.
Daha vaat yerine getirilmeden hatta konuşulmaya başlamadan bile…
…işte bu nahiyede yaşayanlar aralarında para toplayıp Hükümet Konağı’nı yapmışlar bile.
1952 yılında, İçişleri Bakanlığı, Kastamonu’nun Abana ilçesinin köy, Bozkurt’un da…
…ilçe yapılması yönünde Kastamonu İl Genel Meclisi’nden bir rapor istemiş.
Raporda aynen şöyle yazıyormuş:
[Abana’da hükumet binası, ilk ve ortaokul, dispanser, jandarma karakolu, cezaevi…]
[…Tekel ve PTT binaları ve bunlara ait lojmanlar vardır.]
[Ayrıca içme suyu için yeni bir tesis kurulmuştur.]
[Pazaryeri-Bozkurt bölgesinde bunları içine alacak bir alan bile yoktur.]
[Yazan raporun sonuç bölümünde ise…]
[İlçe merkezinin yer değiştirmesi için akla yakın hiçbir neden mevcut değildir, denilmiştir.]
Ancak bu rapora rağmen, Demokrat Parti iktidarı Abana’yı köy yapmak konusunda kararlıymış.
Üstelik, tam da bu sıralarda, CHP Genel Başkanı İsmet İnönü Abana’yı ziyaret etmiş.
İsmet İnönü, Abana’da büyük muhabbetle karşılanmış.
Büyük bir kalabalık İsmet İnönü’yü karşılamış.
Bunun üzerine, Demokrat Parti Kastamonu milletvekili Hayri Tosunoğlu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne…
…Abana’nın köy yapılması için, Bozkurt’un da ilçe yapılması için bir teklif vermiş.
Türkiye Büyük Millet Meclisi İçişleri Komisyonu’nda bu teklif için görüşmeler başlamış.
Demokrat Partililer, komisyondaki görüşmeler sırasında şöyle söylemişler, demişler ki:
”Biz Bozkurt ilçesini, iktisadi, ilmi sebeplerle, gerekçelerle, sosyal gerekçelerle inceledik.”
”Ve bu ilçenin gelişmeye açık olduğuna karar verdik.”
”Bu ilçenin çarşısı gelişmeye çok açık.”
Oysa Abana’nın çarşısı ufacık bir yere sıkışmış durumda.
”Üstelik” demişler, ”Bozkurt’ta tam dört tane mobilya fabrikası var.”
Ama aradan bir süre geçtikten sonra bu dört tane mobilya fabrikasının…
…on beş tane işçiyle, sandalye üreten küçük işletmeler olduğu ortaya çıkmış.
Mayıs ayında başlayan komisyon görüşmeleri tam altı ay sürmüş.
Teklif, 21 Aralık’ta, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’na görüşülmek üzere gelmiş.
Teklifin görüşülmesi sırasında, Demokrat Parti milletvekili Hüseyin Balık aynen şunları söylemiş:
Demiş ki: ”Abana, sahilde, denizin kıyısında bir yerdir.”
”Oysa” demiş, ”Türkiye’de devlet hizmeti içeride kurulur, içeride verilir.”
”O yüzden Abana’nın köy haline getirilmesi, Bozkurt’un da ilçe yapılması uygundur.” demiş.
Buna karşı Cumhuriyet Halk Partisi milletvekili Cezmi Türk de şunları söylemiş:
Demiş ki: ”Halktan böyle istekler gelebilir. Bu istekler, biraz aşırıya kaçan istekler olabilir.”
”Eğer halkın her isteğini yerine getirirsek biz işin içinden çıkamayız.”
Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki görüşmeler sonucunda, 83 köyün bağlı olduğu…
…13 bin nüfuslu Abana, köy haline getirilerek Bozkurt’a bağlanmış. Bozkurt ilçe yapılmış.
Bu kararın ardından Abana ile Bozkurt arasındaki husumet çok derinleşmiş.
Abana halkı, köy haline geldikten sonra, bazı işlerini halletmek için ilçe merkezi olan Bozkurt’a gitmeye başlamışlar.
Ama Bozkurtlu gençler, Abana’dan gelen köylüleri taşlamaya başlamışlar hatta dövmüşler.
İki taraf arasındaki husumet giderek kemikleşmeye başlamış.
1957 seçimleri öncesinde, Kırşehir’in tekrar il yapılması Abanalıları umutlandırmış.
Ama Bozkurt ilçesinin kulis çalışmaları daha etkili olmuş. Abana, köy olarak kalmaya devam etmiş.
1957 seçimlerinde, Abana ve yakın köylerde Cumhuriyet Halk Partisi açık ara öndeymiş.
Tabii ki Bozkurt’taki seçim sonuçlarında Demokrat Parti öndeymiş.
Demokrat Parti’nin Abana’ya olan düşmanlığını gösteren hikayelerden…
…en ilgincinin bir tanesinin baş kahramanı, dönemin başbakanı Adnan Menderes’miş.
Adnan Menderes, bir gün gemiyle İstanbul’dan İzmir’e giderken gemide bir yemek yemiş.
Bir pilav yemiş.
Pilavın ismini sorduğunda, pilavın isminin ”Abana Pilavı” olduğu söylenmiş dönemin başbakanına.
Menderes, Abana kelimesini duyunca çok sinirlenmiş.
Ve pilavın isminin hemen değiştirilmesini istemiş.
Pilavı, geminin aşçısı Abanalı Necdet Dengizer, araştırmış, tarih kitaplarından tarifini bulmuş.
Ve o yapmış. O yüzden de pilava Abana Pilavı ismi verilmiş.
Fakat başbakan, pilavın isminin değiştirilmesini istediği için Necdet Dengizer aynen şunları söylemiş:
”Eğer” demiş, ”bir başbakan pilavın ismiyle uğraşıyorsa benim yapacağım hiçbir şeyim yok.”
”Ben artık böyle bir devlete de hizmet etmek istemiyorum.” diyerek görevinden istifa etmiş.
Bunun üzerine, başbakanın isteğiyle Denizcilik İşletmeleri de pilavın ismini…
…Necdet Usta Pilavı olarak değiştirmiş. Abana Pilavı tarihe gömülmüş.
27 Mayıs Darbesi’nden sonra Abana’nın tekrar ilçe olacağı açıklanmış.
Ama Mart 1961’de bu teklif meclise gelmesine rağmen hiçbir değişiklik olmamış.
[İktidarda Cumhuriyet Halk Partisi, Yeni Türkiye Partisi ve Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi koalisyonunun…]
[…muhalefette de Demokrat Parti’nin devamı Adalet Partisi’nin olduğu 11 Ocak 1963’te…]
[…CHP İstanbul milletvekili Reşit Ülker, Abana’nın siyasi tercih nedeniyle cezalandırıldığını…]
[…bunun da anayasaya aykırı olduğunu söyleyip Abana’nın yeniden ilçe yapılması önerisini…]
[…Meclis İçişleri Komisyonu’na sunmuş.]
[CHP’li İçişleri Bakanı Oğuz Bekata:]
[”Abanalılara yapılan Kırşehirlilerinkine benzer hissi bir yaraya yol açmıştır.” derken…]
[…komisyonun Adalet Partili üyesi Kadri Eroğan: ”Abana’nın çok yakınında Bozkurt var.”]
[”İki buçuk kilometre mesafede iki ilçe olmaz. Yeni bir ilçeye gerek yok.” demiştir.]
Komisyonda yapılan oylama dokuz-dokuz berabere biter.
Bunun üzerine Cumhuriyet Halk Partisi, 1953 yılında, Abana’nın köy yapılması kararının iptali için…
…Anayasa Mahkemesi’ne başvurur.
1965 yılına kadar, konu bir daha pek gündeme gelmez.
O yıl yapılacak olan seçimlerde, Cumhuriyet Halk Partisi’nin vaatlerinden bir tanesi…
…Abana’nın tekrar ilçe yapılmasıdır.
Ama Türkiye genelinde yapılan seçimleri Adalet Partisi kazanır.
Anayasa Mahkemesi, 15 Kasım 1967’de…
…dört yıl önce Cumhuriyet Halk Partisi tarafından yapılan başvurunun sonucunu açıklar.
Abana tekrar ilçe haline getirilecektir.
Mahkeme, 1953 yılında alınan kararı iptal etmiştir.
Abana, altı ay içinde tekrar ilçe yapılacaktır.
Anayasa Mahkemesi kararına rağmen Adalet Partisi, Abana’yı ilçe yapmamanın yollarını aramaktadır.
Süleyman Demirel bir kararla, hem Bozkurt’u hem Abana’yı nahiye yaparak…
…İnebolu ilçesine bağlamaya karar verir.
Süleyman Demirel’e bu soru sorulduğunda aynen şöyle der:
”Mahkeme tarafından verilen kararı yerine getirdik.”
”Artık, bu saatten sonra Abana’nın ilçe olması çok mümkün değil.” der.
Abana, Cumhuriyet Halk Partisi ile Adalet Partisi arasında pazarlık konusu olur.
İsmet İnönü, Aralık 1967’de Süleyman Demirel’i ziyaret eder.
Bu ziyaret sırasında Abana konusunun da gündeme geldiği açıklanır.
Ama Abana konusunda herhangi bir gelişme yaşanmaz.
1 Şubat 1968’de bu kez Danıştay bir karar alır.
Danıştay’ın kararına göre Abana’nın nahiye yapılması kararı iptal edilir.
Ve Abana’nın ilçe yapılması istenir.
Bu karar üstüne hükümet Abana’yı ilçe yapar.
Ama hükümetin Abana’ya olan kini hiçbir zaman bitmez.
Abana’nın tekrar ilçe olmasının tarihi 3 Temmuz 1968’dir.
O zamandan beri Abana ilçe olarak hayatına devam ediyor.

Exit mobile version