1995 – 2020 T羹rkiye’nin S覺n覺r D覺覺 Harekatlar覺; Tarih boyunca, jeopolitik ve stratejik konumunun 繹nemi dolay覺s覺yla, s覺n覺rlar覺ndaki zararl覺 oluumlara ve Suriye, Irak ve 襤ran gibi s覺n覺rlar覺nda kendisine kar覺 tehdit oluturabilecek devletlerden kaynaklanan risklere kar覺 癟eitli s覺n覺r 繹tesi operasyonlar d羹zenlemitir. Bu 癟er癟evede, T羹rkiye, g羹neydou s覺n覺rlar覺nda tehdit oluturan Kuzey Iraka 25 May覺s 1983 tarihinde ilk s覺n覺r 繹tesi operasyonunu d羹zenlemitir. G羹n羹m羹zde halen T羹rkiyenin jeopolitik konumunu 繹nemini korumaktad覺r. Bu sebeple, Suriye s覺n覺r覺nda yaanan ter繹r ve b繹lgedeki istikrars覺zl覺k y羹z羹nden s覺n覺rlar覺m覺zda operasyonlar devam etmektedir.
elik Harek璽t覺 (Mart 1995)
1992de s覺n覺rdan s繹k羹lerek at覺lan PKK, 1993ten balayarak tekrar Kuzey Irak-T羹rkiye s覺n覺r b繹lgesine yerlemitir. elik Harek璽t覺 ile Kuzey Irak覺n g羹neyine inen 繹rg羹t, ter繹rist unsurlar覺n覺 tekrar s覺n覺r b繹lgesine yollam覺t覺r. Ancak 1994 ilkbahar ve yaz aylar覺nda Kuzey Iraktan T羹rkiyeye s覺zmalar en aza inmi, T羹rkiye i癟indeki operasyonlar da daha rahat y羹r羹t羹lm羹t羹r. PKKn覺n 1995 Mart覺nda Kuzey Irakta tahminen 2.400 ile 2.800 aras覺nda ter繹ristinin bulunduu tahmin edilmektedir. Sinath Kamp覺nda 600-700, Haftaninde 1.500-2.000, Metina Kamp覺nda 300-350, ivide 100-150, Mezi-Karyaderide 500-600, Hakurk b繹lgesinde 300-400, Botada 350-400 ve Zeli Kamp覺nda 50 ter繹rist unsur bar覺nmaktad覺r. T羹rkiye Ordusu ise 1993 ve 1994deki yurti癟i operasyonu ile 繹rg羹te a覺r bir darbe indirmi ve alan h璽kimiyetini salanm覺t覺r. TSK, 1995 ilkbahar覺nda Kuzey Iraka geni kapsaml覺 bir operasyon i癟in s覺n覺ra kuvvet kayd覺rmaya balam覺t覺r. TSKn覺n s覺n覺ra y覺覺nak yapt覺覺 ve askeri bir operasyonun balat覺laca覺 eklinde yorumlarla ilgili olarak, d繹nemin Milli Savunma Bakan覺 Mehmet G繹lhan, 2 Mart 1995te d羹zenlendii bir bas覺n toplant覺s覺nda u a癟覺klamay覺 yapm覺t覺r. PKKn覺n y覺覺nak yapt覺覺 eklinde duyum ald覺k. Tedbirler bu 癟er癟evede. zel bir tedbir yok. S覺n覺rlarda devaml覺 olarak 繹nlemler al覺n覺yor. Ancak y覺覺na覺n b羹y羹kl羹羹 gizlenecek gibi deildir. stelik Kuzey Irakta yay覺n yapan PKK radyosu, TSKn覺n d羹zenleyecei s覺n覺r 繹tesi operasyondan bahsetmitir. TSKn覺n Ekim 1992-Nisan 1994te d羹zenledii operasyonlardaki ayn覺 anlay覺 ile ancak bu defa 13 Generalin komutas覺nda 35 bin kiilik b羹y羹k bir askeri g羹癟 ile 20 Mart 1995te sabaha kar覺 220 kilometrelik bir cepheden 40 kilometre derinlii hedefleyerek, Hakurk, Haftanin, ivi-Mezih-Karyaderi, Metina b繹lgelerinden Kuzey Iraka girmitir. TSKn覺n hedefi, Haftanin b繹lgesindeki 12 b羹y羹k kamp ve 癟evresi olarak ilan edilmitir. Harek璽t, F-16 ve F-4 u癟aklar覺yla, Skorsky ve Kobra helikopterleriyle havadan desteklenmi; 16 sorti yapan u癟aklar 500, 1.000 ve 2.000 librelik 76 bomba b覺rakm覺, 300 kilometrelik alanda gece-g羹nd羹z kesintisiz s羹r羹nd羹r羹len operasyonun 36. saatinde b羹t羹n PKK kamplar覺 ele ge癟irilmitir.
Ekim 1992de cephe sava覺 girmenin kendisine neye m璽l olduu bilinciyle harek璽t eden PKK, bir癟ok yerde direni g繹stermeden kamplar覺ndan geri 癟ekilmitir. 1992 harek璽t覺ndan farkl覺 olarak, elik Harek璽t覺nda Barzani ve Talabani g羹癟lerinden yard覺m al覺nmam覺 ve operasyon sadece T羹rk Silahl覺 Kuvvetleri taraf覺ndan ger癟ekletirilmitir. Bunun bir neticesi olarak, her ne kadar PKK mevzileri gerilerine ve ka癟覺 yollar覺na zel Harp Birlikleri indirilmi ve s覺zd覺r覺lm覺 ise de, PKKn覺n cephe sava覺 vermesinden dolay覺 tam bir kuatma imha operasyonu ger癟ekletirmek m羹mk羹n olmam覺t覺r. Ancak, d羹羹k younluklu 癟at覺ma kapsam覺nda 癟ete sava覺 s羹rd羹ren bir 繹rg羹te vurabilecek en a覺r darbe indirilmitir.
Askeri operasyonlar, psikolojik harek璽tla birlikte y羹r羹t羹lerek, PKK militanlar覺n覺n youn olduu b繹lgelere 5 milyon bildiri da覺t覺lm覺 ve teslim ol 癟ar覺s覺 yap覺lm覺t覺r. Dadaki Gen癟, Son ans, Bir Gencin 襤tiraflar覺, Deerli Anne ve Babalar bal覺kl覺 bildirilerde; militanlara PKK ter繹r 繹rg羹t羹ne inand覺r覺lm覺 kardeim ve Evlad覺m覺z eklinde hitap edilmesi dikkat 癟ekmekte ve Pimanl覺k Yasas覺ndan yararlanmalar覺 yasas覺 繹nerisi getirilmektedir. elik Harek璽t覺n覺n 20-30 Mart tarihlerini kapsayan ilk evresinde; 22 asker ehit olmu ve 32 askeri yaralanm覺t覺r. 20 Mart-1 Nisan tarihleri aras覺nda bulunabilen PKKl覺 繹l羹 say覺s覺 ise 271dir.
Genelkurmay Bakanl覺覺 taraf覺ndan d羹zenlenen bas覺n toplant覺s覺nda, elik Harek璽t覺n覺n ama癟lar覺 u ekilde s覺ralanm覺t覺r:
(1) PKKn覺n Kuzey Iraktaki kamplar覺n覺 kullan覺lamaz hale getirmek;
(2) b繹lgede h璽kimiyet tesis etme planlar覺na engel olmak;
(3) silah, m羹himmat, malzeme ve yiyecek maddelerinden oluan lojistik destek imk璽nlar覺n覺 sekteye uratmak;
(4) haberleme, sevk ve idare sistemlerini yok etmek;
(5) muhtemel eylemleri 繹nlemek;
(6) azami say覺da militan覺 etkisiz hale getirmek;
(7) 繹rg羹t羹n i癟inde bulunduu psikolojik 癟繹k羹nt羹y羹 h覺zland覺rmak ve
(8) ter繹rle m羹cadelede T羹rkiyenin kararl覺l覺覺n覺 g繹stermek.
Harek璽t tarihi olarak Mart ay覺n覺n se癟ilmesinin nedeni, b繹lgede k覺 koullar覺n覺n devam etmesi -karlar覺n erimemi olmas覺- ve bu d繹nemde militanlar覺n kamplarda toplu halde bulunmas覺d覺r. Harek璽t planlamac覺lar覺, k覺 aylar覺n覺 kamplarda siyasi-askeri eitim alarak ge癟iren militanlar覺 ilkbaharda araziye da覺lmadan etkisiz hale getirmeyi ve b繹ylece eylemlerin younlat覺覺 May覺s-Austos d繹nemini rahatlatmay覺 hedeflemitir. Kolordu b羹y羹kl羹羹ndeki bu kuvvetin 繹nemli bir b繹l羹m羹n羹, Kara Kuvvetleri Komutanl覺覺 (K.K.K.l覺覺) ile Jandarma Genel Komutanl覺覺 (J.Gn.K.l覺覺)na bal覺 piyade ve komando birlikleri oluturmutur. Harek璽tta z覺rhl覺 ve mekanize birlikler ile kara havac覺l覺k unsurlar覺 da g繹rev alm覺t覺r. Ayr覺ca 2. Taktik Hava Kuvvet Komutanl覺覺 (bug羹n Muharip Hava Kuvveti ve Hava F羹ze Savunma Komutanl覺覺)na bal覺 sava u癟aklar覺 taraf覺ndan yak覺n hava destei de salanm覺t覺r.
elik Harek璽t覺na sadece b繹lgedeki birlikler deil; Kars, Eskiehir, Ar覺, Van, Erzurum, Malatya, Isparta, 襤zmir, 襤stanbul ve Ankara gibi illerden b繹lgeye takviye amac覺yla g繹nderilen birlikler de kat覺lm覺t覺r. G羹nler 繹ncesinden kara ve demiryoluyla T羹rkiye-Irak s覺n覺r覺na intikal ettirilen birlikler aras覺nda; Kayseride konulu 1. Komando Tugay覺 (Kayseri Hava 襤ndirme Komando Tugay覺), Boluda konulu 2. Komando Tugay覺 (Bolu Da ve Komando Tugay覺), Siirtte konulu 3. Komando Tugay覺, Hakk璽ride konulu 5. Komando Tugay覺 (Hakk璽ri Da ve Komando Tugay覺), 覺rnakta konulu 6. Motorlu Piyade Tugay覺, Diyarbak覺rda konulu 16. Z覺rhl覺 Tugay (bug羹n 16. Mekanize Piyade Tugay覺), anl覺urfada konulu 20. Z覺rhl覺 Tugay ve Mardinde konulu 70. Mekanize Piyade Tugay覺 vard覺r. Ayr覺ca Genelkurmay zel Kuvvetler Komutanl覺覺na bal覺 unsurlar -Bordo Bereliler- de harek璽tta g繹rev alm覺t覺r.
TSKn覺n b繹lgede ne kadar kalaca覺 konusunda Ankaradan deiik sesler y羹kselmesi ve TSKn覺n b繹lgede kalmas覺n覺n askeri bir gereklilik olduu eklindeki g繹r羹羹n bas覺n ile yap覺lan deiik g繹r羹melerde belirtilmesi, bat覺dan gelen T羹rkiyeye y繹nelik geri 癟ekil bask覺lar覺na neden olmutur. TSKn覺n birlikleri operasyonun balamas覺ndan 1,5 ay sonra operasyonun bittii ilan ederek geri 癟ekilmeye balam覺t覺r. Ancak T羹rkiye kamuoyu, bu geri 癟ekiliten hi癟 de holanmam覺t覺r. Nitekim d繹nemin Babakan覺 Tansu iller, 25 Nisanda TBMMde yapt覺覺 bir konumada, gerektii takdirde T羹rkiyenin tekrar Kuzey Iraka gireceini s繹ylemitir.
TSKn覺n elik Operasyonuna ABD g繹r羹n羹rde politik destek vermitir. Nitekim ABD D覺ileri Bakanl覺覺ndan yap覺lan a癟覺klamada 繹yle denilmektedir; Bir 羹lkenin komu 羹lkeden gelen bir sald覺r覺 kar覺s覺nda kendisini koruma hakk覺 vard覺r. zellikle komu 羹lkenin h羹k羹metinin topraklar覺n覺 bu t羹r sald覺rlar i癟in kullan覺lmas覺n覺 繹nleyecek g羹c羹 yoksa veya bunu yapmay覺 istemiyorsa, kukusuz bu kendi kendini savunma hakk覺 gerekli ve uran覺lan sald覺r覺yla 繹l癟羹l羹 olarak kullan覺lmal覺d覺r. Oysa operasyon s覺ras覺nda, ABD B羹y羹kel癟isi Marc Grossman, iki kez Genelkurmay Bakan覺 Org. 襤smail Hakk覺 Karaday覺y覺 ziyaret ederek, T羹rk Ordusunun Kuzey Iraktan 癟ekilmesini istemitir. Irak ise, kendi topraklar覺nda ger癟ekletirilen bu operasyonu protesto etmitir. TSKn覺n b繹lgede ne kadar kalaca覺 konusunda youn bir d覺 bask覺 ile kar覺laan T羹rkiye, 24 Nisanda 20.000 askerini geri 癟ekmi ve Hakk璽ri (Anda癟, z羹ml羹, ukurca) ve 覺rnakta konuland覺rm覺t覺r. Ancak Kuzey Irakta 10.000 asker b覺rak覺lm覺 ve May覺s sonuna kadar yer yer operasyonlar devam etmitir.
Genelkurmay Bakan覺n覺n S繹zc羹s羹 Kurmay Albay Dou Silah癟覺olu, 1 May覺s 1995te Diyarbak覺rda d羹zenledii brifingde, toplam 43 g羹n s羹ren harek璽t hakk覺nda bilgi vermitir. Harek璽t, 2 trilyon 800 milyar mal olmu ve sonu癟ta 555 PKKl覺 繹ld羹r羹lm羹t羹r. Operasyon d璽hilinde 22 askerimiz ise ehit olmutur.
eki癟 Harek璽t覺 (12 May覺s-7 Temmuz 1997)
12 May覺s sabaha kar覺 Malatya Erha癟dan Batmana intikal eden F-16lar覺n, aralar覺nda Zap, Haftanin, Sinaht ve Gara gibi kamplar覺n bulunduu yerlere sald覺r覺s覺ndan hemen sonra, 50.000 asker ve 4.000 koruyuculardan oluan g羹venlik g羹癟leri, Ortasu, Tadelen, Dal覺ca, Ortaba, Anda癟, 覺覺l覺 ve G羹zelyaz覺 mevkilerinden Kuzey Iraka girmitir. Operasyon kapsam覺nda, PKKn覺n Sinath Avag繹ze, Haftanin, Hakurk, Metina, Derkar, Zap ve Kershandaki kamplar覺 hedef al覺nm覺t覺r. Zap kamp覺nda PKKl覺 ter繹ristler ile 羹癟 g羹n s羹ren 癟at覺malar sonunda, kamp T羹rk birlikleri taraf覺ndan kontrol edilirken, kamp 癟evresinde 750l羹 PKKl覺 繹ld羹r羹lm羹t羹r. Zap ile birlikte ile Sinath ve Haftanin b繹lgeleri de kontrol alt覺na al覺nm覺t覺r. Denilebilir ki, PKK, Ekim 1992de yapt覺覺 hatay覺 tekrarlayarak T羹rk Ordusu ile cephe 癟at覺mas覺na girmi ve imha olmutur. Harek璽t覺n 10. g羹n羹nde, TSK, 1.445 繹l羹, 184 yaral覺 olmak 羹zere 1.750 PKKl覺n覺n etkisiz hale geldiini a癟覺klam覺t覺r. Ayr覺ca PKKn覺n 135 ton yiyecek, 626 hafif silah, 20 havan, 27 RPG, 7 roketatar, 29 do癟ka u癟aksavar, 25 BKC makinal覺 t羹fek, 200.000 mermi, 1.756 may覺n, 750 havan mermisi, 2.255 roket mermisinin ele ge癟irildii bildirilmitir. Milli Savunma Bakan覺 Turhan Tayan, Mesut Barzaninin yard覺m talebi 羹zerine s覺n覺r覺n ge癟ildii anda bir a癟覺klama yapm覺t覺r. Operasyonun balamas覺ndan sonra, KDPli Pemergeler de operasyona eklemlenmilerdir. KYB ise, T羹rkiyenin operasyonuna kar覺 癟覺karak PKKya destek vermitir. T羹rkiye de, bunun 羹zerine, KYBden tavr覺n覺 netletirmesini istemitir. 30 May覺sta a癟覺klama yapan KYB, T羹rk jetlerinin KYB bal覺 k繹yleri bombalayarak 6 sivili 繹ld羹rd羹羹n羹 iddia etmitir. Operasyon s覺ras覺nda gerek Irak K羹rdistan Sosyalist Demokrat Partisi, gerek K羹rdistan Emek癟i Partisi, gerekse de liderliini Ethem Barzaninin yapt覺覺 Devrimci Hizbullah, T羹rk Ordusu ile 癟at覺mamaya girmemi, ancak PKK ile dayan覺ma i癟inde olmulard覺r.
Sonu癟 olarak, daha 繹nce ger癟ekletirdii operasyonlarda hi癟 u癟ak veya helikopter kaybetmeyen TSKn覺n bu operasyonda 2 helikopteri d羹m羹; bir yarbay, 2 kurmay, 1 y羹zba覺, 6 羹stemen, 2 astsubay ve 1 er olmak 羹zere 13 asker d羹en helikopterde ehit olmutur.
afak Harek璽t覺 (24 Eyl羹l-13 Ekim 1997)
Bu d繹nemde, ukurca il癟esinin Irak s覺n覺r kesiminde yola d繹enen may覺na 癟arpan ara癟ta 9 askerin ehit olmas覺 ve PKKn覺n youn bir ekilde T羹rkiye-Irak s覺n覺r覺na s覺覺nak yapt覺覺 haberleri 羹zerine, TSK, yeni bir s覺n覺r 繹tesi harek璽t balatm覺t覺r. 24 Eyl羹l sabah覺 balayan operasyon s羹resince, Diyarbak覺rdaki 2. Taktik Hava Kuvvet Komutanl覺覺na bal覺 u癟aklar belirli aral覺klarla PKK hedeflerini bombalam覺t覺r. Bunun ard覺ndan, 150 tank ve z覺rhl覺 ara癟 Habur S覺n覺r Kap覺s覺ndan, yakla覺k 7.000 繹zel eitimli asker de Hakk璽riden Kuzey Iraka ge癟mitir. B繹lgede daha 繹nce konuland覺r覺lan birliklerin de harek璽ta kat覺lmas覺yla, asker say覺s覺 25.000e ulam覺t覺r. Harek璽tta, Amediya Sinaht ve Sindi Boaz覺 b繹lgeleri hedef al覺nm覺 ve ukurcan覺n kar覺s覺ndaki Kanimasi ve Bervari b繹lgesinde nokta operasyonlar d羹zenlenmitir. Kuzey Iraka y繹nelik operasyonlar s羹rd羹r羹l羹rken, 25 Eyl羹lde il jandarma alay komutanl覺覺na ait binalar PKKl覺lar taraf覺ndan roketatarlar ve uzun namlulu silahlarla sald覺r覺ya uram覺t覺r. G羹venlik g羹癟lerinin a覺r silahlarla kar覺l覺k vermesi 羹zerine 癟at覺malar 癟覺km覺, Bar癟elam yaylas覺na ka癟an ter繹ristler takibe al覺nm覺t覺r. T羹rk birliklerinin y繹neldikleri yerlerden birisi de, PKK taraf覺ndan ka癟覺r覺lan askerlerin g繹t羹r羹ld羹羹 Zap Kamp覺 olmutur. Kamp, havadan bombaland覺ktan sonra ele ge癟irilmitir. S覺n覺r 繹tesi operasyonun bir dier amac覺 da, T羹rkiye d羹man覺 olmayan KDPye destek vererek, bu partiyi KYB-PKK ittifak覺 kar覺s覺nda yaln覺z b覺rakmamakt覺r. Nitekim bu operasyon s覺ras覺nda, TSK birlikleri ile KDPli pemergeler ortak operasyonlar ger癟ekletirmilerdir.
TSK, 13 Ekimde Kuzey Iraktan 癟ekilmeye balam覺t覺r. Ancak 8.000 asker s覺n覺r boyunca konulanm覺 ve ge癟ici bir g羹venlik kua覺 oluturulmutur. B繹lge PKKdan temizlenirken, birinci aamas覺 tamamlanan harek璽tta 繹ld羹r羹len PKK say覺s覺 816ya ulam覺t覺r. 18 PKKl覺 askerler taraf覺ndan ele ge癟ilirken, 17si de teslim olmutur. Harek璽ttan sonra; 280 piyade t羹fei, 2 tabanca, 8 makinal覺 t羹fek, 37 bixi, 17 kanas suikast t羹fei, 50 RPG-7, 1 bomba atar, 11 havan, 8 do癟ka makinal覺 t羹fek, 85.202 piyade t羹fek mermisi, 80.808 bixi mermisi, 7.143 kanas mermisi, 17.742 makinal覺 t羹fek mermisi, 15.567 do癟ka mermisi, 738 havan mermisi, 5 geri tepmesiz top mermisi, 1.127 el bombas覺, 458 may覺n, 737 roket mermisi, 3 top mermisi ve 145 kilo TNT ele ge癟irilmitir.
G羹ne Harek璽t覺 (21-29 ubat 2008)
PKKl覺 ter繹ristleri etkisiz hale getirmek i癟in, T羹rk Silahl覺 Kuvvetleri, 21 ubat 2008de Kuzey Irakta ter繹r 繹rg羹t羹 PKK yuvalar覺na y繹nelik 8 g羹n s羹ren G羹ne Harek璽t覺n覺 balatm覺t覺r. Kara harek璽t覺n覺 baar覺yla tamamlay覺p d繹nen askerler, ter繹ristlerin her t羹rl羹 tuzaklar覺na kar覺 癟etin bir m羹cadele ortaya koymulard覺r. Olumsuz hava koullar覺na ramen, b繹lgeyi 癟ok iyi bilen ter繹ristlerle uzun s羹reli silahl覺 癟at覺maya girilmi ve ter繹ristlere a覺r bir darbe vurulmutur. Operasyona kat覺lan askerler, 繹zetle unlar覺 s繹ylemilerdir:PKKl覺 ter繹ristlerin sakland覺覺 Irak覺n kuzeyindeki dalar 癟ok y羹ksek, derin vadiler bulunuyor. Vadilerin sa覺nda ve solunda sayamad覺覺m覺z kadar maara var. Dalar覺n zirvelerinde de PKK mevzileri de mevcut. Buralar覺 u癟aklar覺m覺z ve helikopterlerimiz bombaland覺. Ard覺ndan g羹zerg璽hta 繹nc羹 kuvvetlerimiz emniyet g繹revi ald覺. Sonra da o b繹lgeye 癟ok dikkatli ekilde ilerledik. Kandilden sonra PKKl覺lar覺n en 繹nemli kamplar覺ndan olan Zapa ilerlerken, bize pusu kuran ter繹ristlerle 癟at覺maya girdik. Hava birden bozdu. Kar, tipiye d繹n羹t羹. G繹z g繹z羹 g繹rm羹yordu. st羹ne 羹stl羹k bir de sis 癟繹km羹t羹. at覺ma saatlerce s羹rd羹. Burada PKKya a覺r darbe vurduk.Sonu癟 olarak, harek璽t覺n ba覺ndan itibaren manevra birlikleri ve u癟aklardan 126 maara, 290 bar覺nak ve s覺覺nak, 12 komuta merkezi, 11 muharebe tesisi, 6 eitim tesisi, 23 lojistik tesis, 18 ulat覺rma tesisi, 40 hafif silah mevzi ve 59 u癟aksavar mevzili k覺smen ya da tamamen tahrip edilmitir. S覺n覺r 繹tesi harek璽tta etkisiz hale getirilen ter繹rist say覺s覺 240a ulam覺t覺r. Harek璽tta, 24羹 asker, 3羹 Ge癟ici K繹y Korucusu olmak 羹zere 27 g羹venlik g繹revlisi ehit olmutur.
ah F覺rat Operasyonu (22 ubat 2015)
T羹rkiyenin s覺n覺rlar覺 d覺覺nda 羹zerinde egemenlik hakk覺na sahip olduu tek toprak par癟as覺 Suriyede yer alan Caber Kalesi ve S羹leyman ah T羹rbesidir. S羹leyman ah, Osmanl覺 Devletinin kurucusu Osman Beyin atas覺 olmas覺 nedeniyle 繹nemli bir ahsiyettir. S羹leyman ah, kendisine bal覺 T羹rkmen airetleriyle Anadolu seferine kat覺larak Halepe kadar gelmi, F覺rat Nehrini at覺yla ge癟meye 癟al覺覺rken boularak 繹lm羹t羹r. S羹leyman ah, Caber Kalesinin bulunduu alana defnedilmitir. Zamanla, buras覺, T羹rk Mezarl覺覺 olarak adland覺r覺lm覺t覺r. 20 Ekim 1921 tarihinde Fransa ile TBMM H羹k羹meti aras覺nda imzalanan Ankara Antlamas覺n覺n 9. maddesine g繹re, Caber Kalesi ve T羹rk Mezarl覺覺, T羹rkiyenin mal覺 olarak kabul edilip T羹rkiyenin burada muhaf覺z bulundurmas覺 ve bayrak 癟ekmesi kabul edilmitir. 1966 y覺l覺nda, Suriyenin F覺rat Nehri 羹zerinde Tabka Baraj覺 yap覺m覺na balamas覺 羹zerine, Suriye, mezar覺n ta覺nmas覺n覺 istemitir. 1973te, baraj覺n bitmesinden sonra yap覺lan g繹r羹meler sonucunda, S羹leyman ah T羹rbesi, 30 Eyl羹l 1975te F覺rat Nehrinin dou k覺y覺s覺ndaki Karakozak k繹y羹ne ta覺nm覺t覺r. Karakozak, Halepe 123 km, anl覺urfaya ise 92 km uzakl覺kta bulunmaktad覺r. Suriyede 癟at覺malar覺n artmas覺 ile S羹leyman ah T羹rbesinin bulunduu alanda yer alan Sayg覺 Karakolu taraf覺ndan Genelkurmay Bakanl覺覺na g繹nderilen ifreli mesajla, b繹lgede artan tehdit dile getirilmitir. T羹rkiye, olas覺 bir sald覺r覺 gerek癟esi ile b繹lgede bulunan askerlerin ve T羹rbenin daha g羹venli bir b繹lgeye ta覺nmas覺 amac覺yla ah F覺rat Operasyonunu balatm覺t覺r.
21 ubat 2015 akam覺 saat 21.00de balayan operasyona; 39 tank, 57 z覺rhl覺 ara癟 ve 100 ara癟 ile birlikte 572 personel kat覺lm覺t覺r. Operasyon, ayn覺 anda iki aamal覺 olarak ger癟ekletirilmitir. 襤lk aamada S羹leyman ah T羹rbesi ile birlikte 38 personelin g羹venli ekilde tahliye edilmesi, ikinci aamada ise S羹leyman ah T羹rbesinin ta覺naca覺 Suriye topraklar覺nda yer alan T羹rkiye s覺n覺r覺na 250 metre uzakl覺kta bulunan Eme b繹lgesinin g羹venliinin salanmas覺 ve gerekli haz覺rl覺klar覺n yap覺lmas覺 繹ng繹r羹lm羹t羹r. Operasyon, 22 ubat sabah覺, planland覺覺 羹zere baar覺l覺 bir ekilde ger癟ekletirilmi, herhangi bir 癟at覺ma yaanmam覺, ancak meydana gelen bir kaza sonucu bir asker ehit olmutur. T羹rkiyenin operasyonu ger癟ekletirmesinin temel nedeni olarak, olas覺 bir sald覺r覺da, T羹rkiyenin 癟at覺malara taraf olmas覺 endiesi dile getirilmitir. Zira T羹rkiye, b繹ylesi bir durumda Suriyedeki i癟 sava覺n dorudan taraf覺 haline gelecek ve bunun ulusal ve uluslararas覺 b羹y羹k yans覺malar覺 olacakt覺r.
F覺rat Kalkan覺 Harek璽t覺 (24 Austos 2016-29 Mart 2017)
Suriye krizinin balang覺c覺ndan beri DAE (I襤D) ve PYD-YPG ter繹r 繹rg羹tlerinin 繹nemli toprak kazan覺mlar覺, T羹rkiye a癟覺s覺ndan ciddi g羹venlik tehdidi oluturmutur. 911 km olan s覺n覺r覺n b羹y羹k b繹l羹m羹n羹n bu iki 繹rg羹t taraf覺ndan denetim alt覺na al覺nmas覺, T羹rkiyeye y繹nelik ter繹r sald覺r覺lar覺 ve artan m羹lteci say覺s覺, T羹rkiyenin d覺 g羹venlik konusu olarak g繹rd羹羹 Suriye krizini 繹nemli bir i癟 sorun haline getirmitir. 2014te Kobaninin PYD denetimine ge癟mesinden sonra, ABD taraf覺ndan PYDye artan destek sonucunda, bu 繹rg羹t, 繹nemli toprak kazan覺mlar覺 elde etmitir. PYD, ilan ettii kantonlar覺 birletirmek i癟in F覺rat覺n bat覺s覺na ge癟erek Halepin kuzeyinde bulunan Menbi癟 il癟esini Austos 2016da ele ge癟irmitir. ABDnin T羹rkiyeye verdii g羹venceye ramen PYD Menbi癟ten 癟ekilmemi, El-Bab i癟in operasyon yapmay覺 ama癟lam覺, ayn覺 zamanda Afrinden douya doru ilerleyerek toprak b羹t羹nl羹羹n羹 salamak istemitir. Azez-Cerablus hatt覺n覺 elinde bulunduran DAE taraf覺ndan 2016 y覺l覺n覺n ba覺ndan itibaren Kilise yap覺lan sald覺r覺larla birlikte 羹lke i癟erisinde artan ter繹r sald覺r覺lar覺 nedeniyle, T羹rkiyenin g羹venlik 繹nlemlerini artt覺rmas覺 zorunluluk haline gelmitir. T羹rkiye, Suriyenin toprak b羹t羹nl羹羹n羹n ortadan kalkmas覺, s覺n覺r boyunca PKK uzant覺s覺 olan PYDnin bir devlet kurmas覺 ve T羹rkiyedeki ayr覺l覺k癟覺 hareketlere ivme kazand覺rmas覺 tehditleri nedeniyle 24 Austos 2016da, F覺rat Kalkan覺 Operasyonunu balatm覺t覺r.29 Mart 2017de El-Bab覺n al覺nmas覺 sonras覺 resmen bitmesiyle T羹rk Silahl覺 Kuvvetlerinin (TSK) a癟覺klad覺覺 verilere g繹re; harek璽tta 71 TSK personeli hayat覺n覺 kaybetmi, 245 asker de yaralanm覺t覺r. Harek璽t覺n piyade g羹c羹 olarak kullan覺lan SO ad覺 alt覺nda birlemi cihat癟覺 muhalif g羹癟ler de yakla覺k 600 kay覺p vermitir. TSK, harek璽tta 2.647 I襤D mensubu ve 425 YPG/PYDlinin 繹ld羹r羹ld羹羹n羹 duyurmutur.
T羹rkiyenin bu harek璽t ile temel hedefleri u ekilde s覺ralanabilir: S覺n覺r g羹venlii oluturmak, DEA覺n s覺n覺r 癟izgisinden uzaklat覺rmak (ve dolas覺yla 繹rg羹t merkezini bozacak ve 繹zellikle s覺n覺r illerine kar覺 DEA sald覺r覺lar覺n覺 engellemek), Suriyedeki PKK kolu YPGnin Suriyenin kuzeyinde dou-bat覺 hatt覺n覺 kontrol ederek bir koridor oluturmaktan al覺koymak. Bu balamda, u meselenin dikkate al覺nmas覺 gerekir; T羹rkiyenin karar覺n覺n Suriye krizinin 6. y覺l覺nda al覺nmas覺, dorudan bir askeri operasyon balatmas覺 ve harek璽t覺n T羹rkiye Cumhuriyeti tarihinde en kapsaml覺 m羹dahalelerden biri olmas覺, T羹rk d覺 politikas覺nda bir k覺r覺lma noktas覺 oluturmutur. Burada yatan en temel nedenlerden biri de, s覺n覺r hatt覺nda yeni bir devlet kurulmas覺 ihtimali ve giriimi olmutur. F覺rat Kalkan覺 Operasyonuna yol a癟an bir dier konu, PKKn覺n sald覺r覺lar覺n覺n daha da younlamas覺 ve Suriye i癟 sava覺n覺n patlak vermesiyle birlikte YPGnin 繹zerk bir b繹lge kurma giriimlerinin balamas覺d覺r. Bu ekilde, PKK kendi g羹c羹n羹 salamlat覺rmak i癟in DEAin varl覺覺n覺 ve ona kar覺 y羹r羹tt羹羹 sald覺r覺lar覺 stratejik bir f覺rsat haline getirip, kendisini meru bir akt繹r olarak yans覺tma giriiminde bulunarak T羹rkiyeyi k覺k覺rtm覺t覺r. DEA覺n ter繹rist sald覺r覺lar覺na ek olarak, F覺rat Kalkan覺 Operasyonuna yol a癟an bir dier mesele de T羹rkiyenin PKK/YPGye kar覺 s覺n覺r i癟inde ve d覺覺nda g羹venliini salamak arzusu olmutur. Bu t羹r g羹venlik risklerini ortadan kald覺rmak amac覺yla, Ankara, bu operasyonu bir zaruret olarak g繹rm羹t羹r. Zira PKKn覺n Suriye kolu YPGnin DEAden Menbi癟i alarak F覺rat Nehrinin bat覺s覺na doru ge癟ii, T羹rkiye i癟in daha fazla risk anlam覺na geliyordu. Sonu癟 olarak, bu olayla birlikte, T羹rkiye, hedeflerini ve taktiksel yakla覺mlar覺n覺 gelitirmek zorunda kald覺 ve baar覺l覺 oldu.
Zeytin Dal覺 Harek璽t覺 (20 Ocak 2018)
T羹rkiye, g羹ney s覺n覺r覺na komu Afrinde 2012den itibaren b羹y羹yen PKK/PYD tehdidini ortadan kald覺rmak ve kendi s覺n覺r hatt覺nda geni 癟apl覺 癟at覺ma ihtimalini azaltmak i癟in askeri olmayan devletleraras覺 m羹zakere y繹netimine bavurdu. ZDHnin gerek癟eleri, kapsam覺, derinlii ve y繹ntemlerinin de yine bu s羹re癟te jeopolitik denklem i癟indeki siyasi ve askeri fakt繹rlere bal覺 olarak belirlendii g繹r羹ld羹. Harek璽t覺n balat覺lmas覺n覺n ard覺ndan, TSK taraf覺ndan harek璽t覺n maksad覺, kapsam覺, hedefi ve hukuki 癟er癟evesi a癟覺kland覺; ancak harek璽t覺n s羹resiyle ilgili bir ifade yer almad覺. Bu balamda, harek璽t覺n maksad覺n覺n T羹rkiyenin hudutlar覺n覺n ve i癟inde bulunduu b繹lgenin g羹venlik ve istikrar覺n覺 salamak olduu belirtildi. ZDHnin kapsam ve hedefinin ise, Suriyenin kuzeybat覺s覺nda Afrin b繹lgesindeki PKK ve t羹revi 繹rg羹tler ile DEAa mensup ter繹ristler olduu ifade edildi. T羹rkiyenin hudut g羹venlii ve b繹lgenin istikrar覺na tehdit olarak DEA ve PKK/PYDyi birbirinden ay覺rmad覺覺, harek璽t覺n kapsam ve hedefinden de anla覺lmaktad覺r. T羹rkiye, bununla ulusal g羹venliine tehdit olan PKK/PYDyi de DEA gibi b繹lgesel tehdit kapsam覺na sokarak, uluslararas覺 akt繹rlerin 繹rg羹t konusunda yeniden konumlanmalar覺n覺 salamaya 癟al覺m覺t覺r.
PKK/PYD taraf覺ndan kontrol edilen b繹lge, 2.000 kilometrekarenin biraz 羹zerinde bir alan覺 kapsamaktad覺r. Harek璽t alan覺n覺n kuzeyi Gaziantepin Islahiye il癟esi ve Kilis, dousu Cilveg繹z羹-Azaz-Mare-el-Bab hatt覺 羹zerindeki FKH b繹lgesi, bat覺s覺 Darez-Izzat-Atme hatt覺ndaki T羹rkiyenin gerginlii azaltma sorumluluundaki b繹lge ve onun bat覺s覺 olan Hatay ile s覺n覺rland覺r覺lm覺t覺r. Harek璽t alan覺 s覺n覺rlar覺n覺n b羹y羹k bir b繹l羹m羹n羹n TSK ve T羹rkiyeye m羹zahir Suriye Milli Ordusu unsurlar覺nca 癟evrelendii g繹r羹lm羹t羹r. Harek璽t alan覺n覺n g羹neybat覺 sekt繹r羹ndeki Zahra-Nubl-Tel Kara-Tel Rahval hatt覺 ise Suriye rejim g羹癟leri ile 襤ran destekli ii milisler taraf覺ndan kontrol edilmektedir. TSKn覺n bu b繹lgede PKK/PYD unsurlar覺n覺 癟evreleme ihtimali bulunmamaktad覺r. Harek璽t alan覺 癟evresinin 143 kilometrelik b繹l羹m羹 kuzey ve bat覺 sekt繹r羹nde dorudan T羹rkiye s覺n覺rlar覺n覺 paylamaktad覺r. Harek璽t alan覺n覺n kuzey ve bat覺 sekt繹r羹ndeki arazi T羹rkiye s覺n覺r hatt覺 boyunca uzanan 800-1.100 rak覺m aral覺覺nda seyreden dal覺k bir yap覺ya sahiptir. T羹rkiye s覺n覺r覺n覺n 0-2.000 kilometre derinliine kadar uzanan dal覺k arazi, ter繹rist unsurlar覺n hat eklinde mevzilenerek savunma yapmas覺na imk璽n salayabilmektedir. Zira kuzey sekt繹rde TSK birliklerinin mevzilerinin bulunduu yerlekeler ile PKK/PYD mevzilerinin da zirveleri aras覺ndaki rak覺m fark覺 300-400, mesafe ise 1.500 metreyi bulabilmektedir.
Hem askeri yetkililer, hem de siyasi karar vericilerin a癟覺klamalar覺nda harek璽t覺n hedeflerine ulamas覺 bak覺m覺ndan 羹癟 safhaya ayr覺ld覺覺 g繹r羹lmektedir: Bunlardan birincisi, Afrin k覺rsal覺n覺n ter繹r unsurlar覺ndan temizlenmesidir. 襤kincisi, kent merkezinin ter繹r unsurlar覺ndan temizlenmesi ve Afrin genelinde topraks覺zlat覺r覺lmas覺d覺r. 癟羹nc羹s羹 ise, Afrin genelinde istikrar faaliyetlerinin y羹r羹t羹lmesi, asayi, yeniden yap覺lanma, sosyal hizmetlerin tesisi ve ZDH b繹lgesinin Suriyedeki dier harek璽t alanlar覺yla birletirilerek muhtemel ter繹r hedeflerine harek璽t haz覺rl覺klar覺n覺n yap覺lmas覺d覺r.
Zeytin Dal覺 veya Afrin Operasyonu ile T羹rkiyenin kazan覺mlar覺 unlar olmutur:
S覺n覺r G羹venlii: Zeytin Dal覺 Harek璽t覺 sayesinde s覺n覺r g羹venlii salanarak, Hatay-Osmaniye-Kilis-襤sl璽hiye b繹lgesinde PKK/PYDnin ter繹r sald覺r覺lar覺 繹nlendi. Ter繹r 繹rg羹t羹n羹n varl覺覺 s覺n覺r hatt覺ndan 35 kilometre uzaklat覺r覺ld覺. Yerel unsurlarla birlikte harek璽t icra edilerek, etkili sonu癟lar al覺nd覺. Harek璽t, 15 Temmuz sonras覺nda net bir ekil alan yeni ulusal g羹venlik doktrininin devam覺 niteliindedir. Bu stratejiye g繹re, T羹rkiye, Suriye ve Irakta ortaya 癟覺kan g羹venlik boluundan kaynaklanan g羹venlik tehditlerini ancak askeri ara癟lar覺n etkin bir ekilde devreye sokulmas覺yla s覺n覺rland覺rabilir.
PKK/PYDnin Uzaklat覺r覺lmas覺: Ter繹r 繹rg羹t羹 PKK/PYD Afrinden topraks覺zlat覺r覺larak, yeniden tehdit olma ihtimali azalt覺ld覺. Ter繹r 繹rg羹t羹ne T羹rk Silahl覺 Kuvvetleri taraf覺ndan b羹y羹k bir darbe vuruldu. Mehmet癟iin kahramanca m羹cadelesi sonras覺nda, Afrin ter繹rden temizlenerek, sivil halk yeniden huzura kavutu.
Ter繹r 襤ttifak覺na Darbe: PKK/PYDnin 癟eitli provokasyonlarda bulunarak dier ter繹rist unsurlarla yapt覺覺 ittifaklara da darbe vuruldu. Sosyal medya 羹zerinden T羹rkiyeyi karalama kampanyas覺na giren ter繹r 繹rg羹t羹n羹n faaliyetleri, T羹rkiyenin titizlikle y羹r羹tt羹羹 m羹cadeleyle birlikte sars覺lmaya balad覺. B繹lgedeki sivil halk覺n ter繹r 繹rg羹t羹n羹n kara propagandalar覺n覺 ortaya 癟覺karmas覺, PKK/PYDnin hi癟bir sivil unsurdan destek alamamas覺n覺 salad覺.
F覺rat Kalkan覺na Destek: Afrin Operasyonu ile F覺rat Kalkan覺 ve 襤dlib harek璽t alanlar覺 balanarak, Suriye muhalefetinin karasal h璽kimiyeti birletirildi. Hem alan birlii, hem de muhalifler aras覺ndaki ideolojik ve askeri birlikteliin koullar覺 saland覺.
T羹rkiyenin Yeri G羹癟lendi: Harek璽tla birlikte, T羹rkiyenin Suriyedeki jeopolitik denklem i癟erisindeki yeri kuvvetlendi. T羹rkiye olmadan b繹lgeye bar覺 ve huzurun gelemeyecei ispatland覺.
Yeni 襤stiare Alanlar覺:Halep kenti 羹zerinde dou-bat覺-kuzey hatt覺nda bir bask覺 aks覺 oluturularak, ehirdeki rejim g羹癟lerine uyar覺 verildi. T羹rkiyenin Suriyenin toprak b羹t羹nl羹羹nden yana olduunu vurgulamas覺 sonras覺nda, Rusya ile yeni istiare alanlar覺 olutu.
Pen癟e Harek璽t覺 ( 27 May覺s 2019 )
2019 y覺l覺nda TSKn覺n yapm覺 olduu s覺n覺r 繹tesi operasyonlardan biri de Pen癟e Harek璽t覺. Pen癟e 1 harek璽t覺 27 May覺s 2019da Kuzey Irakta bulunan Hakurkta balat覺ld覺. Bununla birlikte Pen癟e 2 harek璽t覺 da Kuzey Irak覺n Hakurk b繹lgesinde temmuz ay覺nda ger癟eklemiti. Pen癟e 3 operasyonu ise 23 Austos 2019da yine Kuzey Irakta fakat bu sefer Sinat ile Haftanin b繹lgeleri aras覺nda balat覺lm覺t覺. 2019 y覺l覺nda yap覺lan Pen癟e harek璽tlar覺 da 3 Ekim 2018de mecliste kabul edilen Irak ve Suriyedeki ter繹r sald覺r覺lar覺n覺 bertaraf etmek ve milli g羹venlii salamak ad覺na olan tezkere uzatma karar覺 癟er癟evesinde d羹zenlenmiti.
Milli Savunma Bakanl覺覺 taraf覺ndan 9 Ekim 2019da yap覺lan a癟覺klamada; T羹rkiye hudutlar覺n覺n g羹venliini salamak, s覺n覺rlarda ter繹r koridoru olumas覺n覺 engellemek amac覺yla, DEA, PKK, PYD, YPG gibi 繹rg羹tleri etkisiz hale getirmek i癟in Bar覺 P覺nar覺 Harek璽t覺 balat覺ld覺覺 duyuruldu. Suriyenin konumlanan Suriye Demokratik G羹癟lerine kar覺 balat覺lan bu harek璽t覺n amac覺 bu g羹癟lerin b繹lgeden uzaklat覺r覺lmas覺, 30 km derinliinde bir g羹venli b繹lge oluturulmas覺 ve T羹rkiyedeki baz覺 Suriyeli s覺覺nmac覺lar覺n bu b繹lgelere yerlemesi olarak a癟覺klanm覺t覺.
Ter繹rizmle m羹cadelesinde kapsaml覺, esnek ve etkin bir strateji izleyen T羹rkiye b繹lgesel krizlerle beslenen PKKya y繹nelik temposu gittik癟e artan proaktif tedbirler almaya balam覺t覺r. Bu 癟er癟evede ter繹ristlerin T羹rkiye i癟erisinde veya d覺覺nda hareket serbestisinin k覺s覺tlanmas覺n覺n yan覺nda T羹rkiye d覺覺nda bar覺nd覺覺 alanlar覺n s羹reklilik dahilinde etki alt覺na al覺nmas覺 ve imha edilmesinin salanmas覺 ama癟lanm覺t覺r. T羹rkiyenin y繹ntem d繹n羹羹m羹 癟er癟evesinde artan operasyonel faaliyetleri yoluyla PKKn覺n tabu haline gelmi s繹ylem ve kiiliklerinin hedef al覺nd覺覺, b繹ylece ter繹r 繹rg羹t羹n羹n az覺msanmayacak boyutta zayiat verdii ve asl覺nda alg覺lanan kapasitesinden uzak olduu ortaya 癟覺km覺t覺r.
S繹z konusu eilim 覺覺覺nda T羹rk savunma sanayii ve TSKdaki profesyonelleme s羹recinin salad覺覺 羹st羹nl羹kle T羹rkiyenin hudutlar覺 boyunca da覺t覺k yap覺da konulanm覺 PKKn覺n varl覺覺n覺n tamamen sonland覺r覺lmas覺 i癟in harekete ge癟me zaman覺 gelmitir. rg羹t羹n doktriner uygulamalar覺n覺n da incelendii bu analizde TSKn覺n belirtilen amac覺 ger癟ekletirmek i癟in Hakurkta balatt覺覺 Pen癟e Harekat覺 T羹rkiyenin ter繹rizmle m羹cadele stratejisinin bir vakas覺 olarak ele al覺nmaktad覺r.
Bar覺 P覺nar覺 Harek璽t覺 (9 Ekim 2019 )
F覺rat Kalkan覺 Harek璽t覺 ve Zeytin Dal覺 Harek璽t覺nda olduu gibi, harek璽t覺n planlama ve icras覺nda sadece ter繹ristler ile bunlara ait bar覺nak, s覺覺nak, mevzii, silah, ara癟 ve gere癟ler hedef al覺nm覺, sivil/masum kiilerin ve harek璽t b繹lgesindeki tarihi, k羹lt羹rel, dini yap覺lar ile altyap覺 tesisleri ile b繹lgede bulunmas覺 muhtemel dost ve m羹ttefik 羹lke unsurlar覺n覺n zarar g繹rmemesi i癟in her t羹rl羹 dikkat ve hassasiyet g繹sterilmitir. Harek璽t覺n amac覺, s覺n覺rlar覺m覺z覺n g羹venliini salamak ve s覺n覺rlar覺m覺z覺n g羹neyinde bir ter繹r koridoru oluturulmas覺n覺 engellemektir. DEA ve PKK/KCK/PYD-YPG bata olmak 羹zere milli g羹venliimize tehdit oluturan ter繹r 繹rg羹tleri ve ter繹ristleri etkisiz hale getirmek, yerinden edilmi Suriyelilerin evlerine ve topraklar覺na d繹n羹leri i癟in uygun artlar覺 salamak maksad覺yla, Bar覺 P覺nar覺 Harek璽t覺, 9 Ekim saat 16.00da uygulanmaya balam覺t覺r.
9 Ekimin akam saatlerinde, 繹nce Suriye Milli Ordusu (SO), ard覺ndan da TSK askerleri s覺n覺r覺 ge癟erek bu b繹lgelerde ilerlemeye balad覺. TSK ve Milli Ordunun s覺n覺rdan ilk ge癟i yapt覺覺 b繹lgeler ise Resulayn ve Tel-Abyad覺n etraf覺ndaki k繹yler oldu. Aralar覺nda Fransa, 襤ngiltere ve Almanyan覺n da olduu 癟ok say覺da 羹lkeden operasyonu eletiren a癟覺klamalar geldi. Pakistan, Azerbaycan ve Katar ise operasyonu desteklediini duyurdu. Operasyona kar覺 癟覺kan 羹lkeler aras覺nda 襤ran da yer ald覺. Harek璽t覺n 羹癟羹nc羹 g羹n羹nde, Resulayn kenti tamamen TSK-SO kontrol羹ne girdi. Milli Savunma Bakanl覺覺, Rasulayn mesk羶n mahali kontrol alt覺na al覺nd覺 a癟覺klamas覺n覺 yapt覺. Bir g羹n sonra ise Tel Abyad kentine girildi. MSB, SMOnun Rasulayn ehir merkezinde kontrol羹 salad覺覺n覺, bu b繹lgede 30-35 kilometre derinlie inildiini ve M-4 karayolunun kontrol alt覺na al覺nd覺覺n覺 duyurdu. Londra merkezli Suriye 襤nsan Haklar覺 G繹zlemevi de TSK ve SMOnun Rasulayn覺n merkezine girdiini dorulad覺. Daha sonras覺nda, Suriye Ordusu (SAA), saat 04.30da Resulayn覺n 35 kilometre g羹neydousunda bulunan Til Temire ve SDGnin kontrol ettii Rakkan覺n kuzeyinde yer alan Ayn 襤sa kasabas覺na girdi. Londra merkezli Suriye 襤nsan Haklar覺 G繹zlemevi bu bilgiyi dorulad覺. Ayn 襤sada bulunan az say覺da ABD askeri ise 13 Ekimde 羹slerini terk etmiti.Sonraki s羹re癟te, T羹rkiye ve ABD heyetleri aras覺nda 17 Ekimde yap覺lan anlama ile YPGye Bar覺 P覺nar覺 Harek璽t覺n覺n ger癟ekletirilecei b繹lgelerden 癟ekilmek i癟in 120 saatlik s羹re tan覺nd覺, 22 Ekim 22.00 itibar覺yla bu s羹re sona erdi. Bu g繹r羹meler sonucunda, T羹rkiye, s覺n覺rlar覺n覺n g羹neyinde bir ter繹r koridorunun olumas覺na asla m羹saade etmeyeceini g繹sterdi ve ter繹rle m羹cadelesine kararl覺l覺kla devam edeceini ispatlad覺.
Bahar Kalkan覺Harekat覺 (27 ubat 2020)
Stratejik Hedefler
襤dlibde icra edilen operasyon, insani bir m羹dahalenin yan覺 s覺ra stratejik birtak覺m hedefler de bar覺nd覺rmaktad覺r. Bu hedeflerin ba覺nda; Suriyenin toprak b羹t羹nl羹羹n羹n salanmas覺, g羹ney s覺n覺rlar覺nda rejim, Rusya ve destek癟ilerinin neden olduu ulusal g羹venlik risklerinin azalt覺lmas覺 ve olas覺 bir g繹癟 riskini 繹nlemek gelmektedir. Nitekim Ankara a癟覺s覺ndan s覺n覺rlar覺n覺n hemen yan覺 ba覺nda, hem Rusya ve 襤ran g羹癟leri hem de binlerce rejim destek癟isi ter繹ristin bulunmas覺 繹nemli bir risktir.
T羹rkiye 襤dlibde, 2014 y覺l覺nda NATO ve genel olarak Bat覺n覺n K覺r覺m meselesi kar覺s覺ndaki etkisiz tavr覺na benzer bir tav覺r tak覺n覺rsa, ileride topraklar覺 i癟inde 癟eitli risklerle kar覺 kar覺ya kalabileceini deerlendirmektedir. Bu balamda T羹rkiye, Rusyan覺n K覺r覺mdan sonra kendi g羹ney s覺n覺rlar覺nda etkin olmas覺 ihtimalini de ciddi bir risk olarak g繹rmektedir. zellikle Rusyan覺n Akdenize k覺y覺s覺 bulunan Hmeymimde kurduu hava 羹ss羹 ile birlikte b繹lgede artan asker簾 varl覺覺, T羹rkiyenin Akdenizdeki 癟覺karlar覺 noktas覺nda orta ve uzun vadede 繹nemli bir risk tekil edebilir. Has覺l覺 T羹rkiyenin 襤dlibdeki varl覺覺; Suriyenin toprak b羹t羹nl羹羹, m羹lteci ak覺n覺n覺n durdurulmas覺, b繹lgede istikrar覺n salanmas覺 yan覺 s覺ra Moskovadan alg覺lanan bu riskin dengelenmesi a癟覺s覺ndan da 繹nemlidir.
Asker簾 Hedefler
T羹rkiyenin 襤dlibde balatt覺覺 Bahar Kalkan覺 Harek璽t覺n覺n asker簾 hedefler balam覺nda da deerlendirilmesi gerekmektedir. Zira T羹rkiye, son d繹nemde ter繹r 繹rg羹tlerinin, devlet ve devlet d覺覺 silahl覺 akt繹rlerin s覺n覺rlar覺nda artan etkisi ve etkinlii nedeniyle ciddi tehditlerle kar覺 kar覺ya kalm覺 ve bu tehditleri bertaraf etmek i癟in de asker簾 operasyonlar ger癟ekletirmitir. Daha 繹nceki 羹癟 asker簾 operasyonla g羹ney s覺n覺rlar覺ndaki tehditleri minimize eden T羹rkiye, Bahar Kalkan覺 ile Hataya ve Akdenize komu olmas覺 bak覺m覺ndan stratejik 繹neme sahip olan 襤dlibde de istikrar覺n salanmas覺n覺 ama癟lamaktad覺r. Bu noktada T羹rkiye a癟覺s覺ndan en 繹nemli hedef, ulusal g羹venliine y繹nelik tehditleri ortadan kald覺rmakt覺r. Bu dorultuda her eyden 繹nce hi癟 kukusuz s覺n覺r hatt覺 boyunca 30-40 kilometre derinlie sahip alanda, 癟at覺malar覺n azalt覺lmas覺 ve istikrar覺n salanmas覺 birincil hedeftir.
T羹rkiyenin g羹venlii d羹羹n羹ld羹羹nde rasyonel ve uygulanmas覺 zaruri olan bu hedefe ula覺lmas覺, operasyonun s覺n覺rlar覺 noktas覺nda belirleyici olacakt覺r. Bu dorultuda h璽lihaz覺rda devam eden operasyon ile rejim ve 襤ran destekli gruplar覺n覺n oluturduu tehditlere kar覺 cayd覺r覺c覺 bir yan覺t verilmi durumdad覺r. T羹rkiye a癟覺s覺ndan istikrarl覺 ve g羹venlii salanm覺 bir alan覺n oluturulmas覺, operasyonun zamanlamas覺 ve 癟er癟evesi noktas覺nda 繹nemli ipu癟lar覺 vermektedir. 5 Martta Moskovada ger癟ekleecek olan Cumhurbakan覺 Erdoan ve Rusya Devlet Bakan覺 Putin aras覺ndaki zirvede de bu konu masaya yat覺r覺lacakt覺r. Bu balamda taraflar覺n 5 Mart 繹ncesi sahadaki kazan覺mlar覺na odakland覺覺 g繹zlemlenmektedir. T羹rkiye, bu noktada Bahar Kalkan覺 Harek璽t覺n覺n hedeflerini F覺rat Kalkan覺 ve Zeytin Dal覺 operasyonlar覺nda olduu gibi, g羹venliini salad覺覺 ve risklerin minimize edildii bir tablo i癟erisinde s覺n覺rl覺 tutacakt覺r.
Yorum Ekle