1500’lerin sonunda gemi kaptanları manyetik pusulalara dayanarak okyanuslarda rotalarını tutturuyorlardı. Ama kimse nasıl çalıştıklarını bilmiyordu. Bazıları pusula ibresinin Kutup Yıldızı’na kapıldığını, bazıları Kuzey Kutup bölgesindeki manyetik daÄŸlara çekildiÄŸini sanıyordu. Ä°ngiliz hekim William Gilbert (1544-1603), bizzat Yer’ in manyetik olduÄŸunu keÅŸfetti. Manyetik potansiyel olarak da bilinen mıknatıslı devinim kuvvetinin bir kısmı da W. Gilbert’in onuruna Gilbert olarak isimlendirilmiÅŸtir.
 William Gilbert, Bugün, büyük ölçüde De Magnete (1600) isimli kitabıyla hatırlanmakta ve elektrik teriminin ilk kullanıcılarından biri olarak bilinmektedir. Elektron terimini ilk kullanan kişidir. Bazıları tarafından elektrik mühendisliğinin veya elektrik ve manyetizmanın babası olarak düşünülür.
Gilbert’in atılımı ani bir ilham sonucu deÄŸil . 17 yıllık titiz deneylerin sonucuydu. Gemi kaptanlarından ve pusulacılardan öğrenebileceÄŸi her ÅŸeyi öğrendi; sonra mıknatıs taşından “terrellla” denilen bir model küre yaptı ve bununla pusula ibrelerini test etti. Ä°breler terrella’nın etrafında tıpkı gemi pusulalarının daha büyük ölçekte yaptığı gibi tepki verdi. Aynı sapma (manyetik kuzeyden farklı olan coÄŸrafi kutupta gerçek kuzeyden biraz uzağı iÅŸaret eden) ve yönelim (küreye doÄŸru yataydan aÅŸağıya eÄŸilen) örüntülerini gösterdi.
Gilbert haklı olarak ÅŸu sonuca vardı: Bütün gezegen bir mıknatıstır ve demir bir çekirdeÄŸi vardır. Düşüncelerini 1600’de sansasyon yaratan kitabı De Magnete’de (Mıknatıs Ãœzerine) yayımladı . Johannes Kepler ve özellikle Galileo. Gilbert’in pek çok kiÅŸinin sandığı gibi Yer’in dönen göksel kürelere baÄŸlı olmadığı, kendi manyetizmasının görünmez gücüyle kendi etrafında döndüğü önerisinden ilham aldı
Yorum Ekle