Avustralya’da 2,2 milyar yaşında,dünyanın en eski meteorit krateri bulundu. Uzaydan gelen kayalar çok uzun zamandır Dünya’ya çarpıp duruyor ama bu çarpmaların kanıtlarını bulmak çok zor. En büyük çarpma kraterleri bile erozyon ve tektonik faaliyetler nedeniyle zamanla yok oluyor, Dünya’nın geçmişine dair kanıtları da beraberinde götürüyorlar. Ancak araştırmacılar şimdiye dek bulunan en yaşlı çarpma kraterini Batı Avustralya’da bulduklarını düşünüyorlar.
Krater yaklaşık 2,2 milyar yıl öncesine ait. Nature Communications dergisinde yayımlanan bir çalışma kapsamında araştırmacılar Avustralya’daki Yarrabubba adlı 70 kilometrelik çarpma alanı üzerinde çalıştılar. Bir zamanların muazzam kraterinden geriye kalan tek görünür şey, alanın merkezindeki Barlangi Tepesi adlı küçük kırmızı tepe. Araştırmacılara göre o tepenin içindeki mineraller çarpmanın yaşı hakkında önemli bilgiler içeriyor.
Araştırmacılar, “Barlangi Tepesi’nin çarpma sonucunda oluşan eriyik kaya olduğu düşünülüyordu.” diyor. Yani tepenin kayalık iç kısımlarında çarpmanın etkisiyle parçalanmış, erimiş ve nihayetinde yeniden kristalleşmiş mineral taneleri olmalıydı. “Neoblast” denilen bu kristal inklüzyonların yaşlarını tespit etmek, çarpmanın tarihini de ortaya çıkarabilirdi.
Bu amaçla Barlangi’den toplanan; iki mineral, monazit ve zirkon içeren örnekte neoblast taraması yaptılar. Uranyum- kurşun tarihleme yöntemi, kaç uranyum atomunun kurşuna dönüştüğüne bakarak minerallerin yaşını tespit edebiliyor. Bu yöntemle kraterin kabaca 2.229 milyar yıl önce oluştuğu hesaplandı. Yani Dünya’daki diğer bilinen kraterlerden 200 milyon yıl daha eski!
Yorum Ekle