襤zlanda Seferi ya da T羹rk Bask覺nlar覺 (襤zlandaca: Tyrkjar獺ni簸) K羹癟羹k Murat Reis komutas覺ndaki Cezayir-T羹rk korsanlar覺 taraf覺ndan, 1627 y覺l覺nda Atlas Okyanusu’ndaki 襤zlanda adas覺na yap覺lan deniza覺r覺 harek璽tt覺r.
襤zlanda dendiinde akl覺n覺za bir ordu geliyor mu? Pek sanm覺yoruz. O zamanlar da 襤zlanda g繹rece korumas覺z bir b繹lgeydi ve bu biliniyordu.
Sefer haz覺rl覺klar覺 balad覺, K羹癟羹k Murat Reis 12’si kad覺rga 15 par癟adan oluan donanmas覺n覺 haz覺rlad覺ktan sonra 繹nce Man Denizi’ni, ard覺ndan Kuzey Denizi’ni ge癟ip 20 Haziran 1627’de 襤zlanda k覺y覺lar覺na ula覺r. Fas ve Cezayirli korsanlardan m羹teekkil donanma harekata balar.
Murat Reis, donanmas覺 ile 襤zlanda’ya giderken ilk 繹nce Man Denizi’nden ge癟ti, sonra Kuzey Denizi boyunca Danimarka ve Norve癟 k覺y覺lar覺n覺 topa tutarak, 20 Haziran 1627 tarihinde 襤zlanda sahillerine ulat覺. lkenin Austurland denilen dou b繹lgesi ile 襤zlanda k覺y覺lar覺na 癟ok yak覺n konumda bulunan Vestmannaeyjar adas覺 Cezayir-T羹rk korsanlar taraf覺ndan yamaland覺. T羹rkler, 16 Temmuz tarihine kadar 26 g羹n boyunca 襤zlanda’y覺 igal alt覺nda tuttular. Bu s羹rede gen癟 ve sal覺kl覺 kiileri k繹le olmak 羹zere esir edildi. Sefer sonunda, 400 k繹le ve bir癟ok ganimet ile birlikte 27 g羹nl羹k bir yolculuktan sonra 12 Austos’ta Cezayir’e geldiler.
K羹癟羹k Murat Reis’in s繹z konusu seferleriyle ilgili olarak 1628 y覺l覺nda danimarkaca olarak yaz覺lm覺 bir kitapta 繹yle diyor:
”zalim t羹rk korsanlar覺 hakk覺nda malumat: 1627 senesinde izlanda’ya geldiklerinde 300 kiiyi esir edip pek 癟ounu da 繹ld羹rd羹ler. bu kitab覺n yazar覺 oluf eigilsson’u vestmannaeyjar adas覺’nda tutsak edip cezayir’e g繹t羹rd羹ler… daha sonra 1628 y覺l覺nda dier baz覺 esirler de fidye verildikten sonra h羹rriyetlerine kavutular ve izlanda adas覺’na avdet ettiler.”
襤zlanda’ya sefere 癟覺kan T羹rk korsanlardan biri de Ali Bi癟in Reis’dir. O da bu seferi neticesinde 襤zlanda’dan 800 k繹le getirmitir.
TUTSAKLARIN 40’A YAKINI KURTARILDI
Bu isimler aras覺nda en mehurlar覺ndan olan Gu簸r穩簸ur S穩monard籀ttir, Cezayirde cariye olarak sat覺ld覺ktan 10 y覺l sonra Danimarka Kral覺 4. Christian taraf覺ndan kurtar覺ld覺.
Tutsaklar覺n 10’da biri 襤zlanda’ya geri d繹nebilirken kurtarma 癟al覺malar覺nda yer alan Hallgr穩mur P矇tursson’un ad覺na bakent Reykjavik’te bir kilise bulunuyor.
B襤R TUTSAIN MEKTUBU
Esirlerden Guttormur Hallssonun 1631de yazd覺覺 mektupta u ifadeler yer al覺yor: Burada k繹le sahipleri aras覺nda b羹y羹k farkl覺l覺klar var. Baz覺 tutsak k繹lelerin iyi, nazik sahipleri var ancak baz覺 anss覺zlar覺n kendilerine s羹rekli k繹t羹 davranan, a覺r koullarda 癟al覺t覺ran, 癟ok az yemek ve giysi veren, sabahtan akama kadar demir zincirlere balayan vahi, ac覺mas覺z, kalpsiz efendileri var.
FET襤H DE襤L YAMA BASKINI
Tarih癟i ve “Osmanl覺 Akdenizi’nde Gaz璽, Yama ve Esaret” kitab覺n覺n yazar覺 Do癟. Dr. Emrah Safa G羹rkan konuya dair Twitter’dan yapt覺覺 payla覺mlarda bu bask覺nlar覺n korsanlar覺n inisiyatifiyle 3 gemiyle ger癟ekletirildiini, amac覺n fetih deil yama olduunu hat覺rlatt覺.
Tyrkjaranid yani 襤nsan alan T羹rk
Grindavik, austfiroir ve vestmannaeyjar ehirlerinde ger癟ekleen adam ka癟覺rmalar nedeniyle 1627 y覺l覺nda izlanda’ya ayak basan t羹rk vatandalar覺n覺n 繹ld羹r羹lmesi serbest b覺rak覺ld覺.
T羹rklerin 繹ld羹r羹lmesine serbestlik tan覺yan bu yasa 1970lerde kald覺r覺ld覺. ancak izlandada bu 羹癟 ehirde hala t羹rkler zaman zaman tyrkjaranid yani insan 癟alan t羹rk olarak an覺labiliyor.
Yorum Ekle