B羹y羹k Patlama ne t羹r bir patlamayd覺?

Kozmik mikrodalga fon 覺覺n覺m覺
Kozmik mikrodalga fon 覺覺n覺m覺

B羹y羹k Patlama, herhangi t羹rden bir patlama deildi. Kozmik mikrodalga fon 覺覺n覺m覺 羹zerinde duyarl覺 繹l癟羹mler yaparak evrenin tarihi, evrimi, i癟erii, ve gelecei konusunda 癟ok deerli veriler derleyen WMAP uydu misyonunun y繹neticisi Charles Bennette g繹re B羹y羹k Patlama fiziinin hi癟bir yerinde patlama s繹zc羹羹 ge癟mez. WMAP, kozmik mikrodalga fonu ile lgili en kesin resmi bizlere sunmu bulunuyor. Bu fotonlar, evrenin douundan 380.000 y覺l sonra protonlarla elektronlar覺n ilk kez birbirlerini yakalay覺p atomlar覺 oluturmalar覺ndan bu yana uzayda yol al覺yorlar.

G繹kbilimciler, evrenin bug羹n d羹ne g繹re biraz daha geni, daha souk ve daha az youn olduunu biliyorlar. Bu, kozmik genilemenin doas覺. Bu kabulden geriye doru gidecek olursak da, evrenin ge癟mite g繹kbilimcilerin bug羹n g繹zlediklerinden daha k羹癟羹k, daha s覺cak ve daha youn olmas覺 gerekiyor.

G繹r羹n羹r evren bug羹nk羹 boyutlar覺n覺n yar覺s覺 kadarken, madde younluu 8 kat fazlayd覺 ve kozmik mikrodalga fon 覺覺n覺m覺 (bug羹n 2,7 kelvin ya da yakla覺k -270 簞C, iki kat daha s覺cakt覺.

G繹r羹n羹r evren bug羹nk羹 boyutlar覺n覺n 1/100羹 kadarken, mikrodalga fon 覺覺n覺m覺 100 kat daha s覺cakt覺. G繹r羹n羹r evren g羹n羹m羹zdeki boyutlar覺n覺n 100 milyonda biri kadarkense s覺cakl覺覺 273 milyon dereceydi. Kozmik maddenin younluu, D羹nya y羹zeyindeki havan覺n bug羹nk羹 younluuna yak覺nd覺. Bu s覺cakl覺klar evrendeki gaz覺 h覺zla gezinen protonlar ve elektronlar halinde iyonlat覺rm覺t覺.

Bennett, B羹y羹k Patlama, asl覺nda kuram i癟in doru bir isim say覺lmaz diyor. Bu kuram覺n anlatt覺覺, evrenin genilemesi ve soumas覺; herhangi bir patlamay覺 betimliyor deil.

Peki ama, B羹y羹k Patlama uzayda meydana gelen bir patlama deil mi? Tabii ismi, bir kimyasal patlama gibi akl覺m覺zda standart bir patlama havai fiein gece g繹ky羹z羹nde 覺覺kl覺 bir k羹re gibi sa癟覺lmas覺n覺 d羹羹n羹n imgesi oluturuyor. Ve bu imge de bir kez akl覺m覺za yerletiinde, B羹y羹k Patlamay覺 baka herhangi bir eymi gibi d羹羹nmek zorla覺yor. Ancak, evrenin balang覺c覺 bir patlama deildi. Balang覺癟 daha 癟ok katlanm覺 bir ka覺d覺n a癟覺lmas覺n覺 and覺ran bir s羹re癟le maddenin, enerjinin, zaman覺n ve uzay覺n kendisinin yarat覺lmas覺yd覺.

WMAP ekibinin bir 羹yesi olan Princeton niversitesi kuramc覺lar覺ndan David Spergel, Daha iyi bir isim, Genileyen Evren Kuram覺 olurdu diyor. 羹nk羹 ger癟ekten de bu evrenin nas覺l genilediinin kuram覺.