Hücreler yaşlanmaya başlayınca onları “kapatan” yerleşik bir güvenlik mekanizması var. Bölünmeyi bırakıyorlar ve “hücre yaşlanması” (senesens) denilen emeklilik dönemine giriyorlar. Yaşlı hücreler bağışıklık sistemine sinyal göndererek yaşamlarının sonuna geldiklerini haber veriyorlar. Sonra akyuvarların gelip onları “sonlandırmasını” bekliyorlar.
Yaşımız ilerledikçe ve daha çok hücre emeklilik dönemine girdikçe bağışıklık sistemi bazen talebi karşılayamaz hale geliyor. Yaşlılık eşiğini geçen hücre sayısı artınca alyuvarlar tepki veremez hale geliyor. Hâlâ yaşamasına rağmen işlerini yapamayan “yaşayan ölü” hücreler dokularda birikmeye başlıyor. Bu hortlak hücreler bağışıklık sistemine tehlike sinyalleri göndermeye devam ediyor ama sinyaller çevre dokuları iltihaplandırmak dışında bir işe yaramıyor. Bu da yakındaki hücrelere zarar vererek yaşlanmayı hızlandırıyor.
Bilim insanları, farelerde ölü hücrelerin temizlenmesinin doku onarımını başlatarak yaşlanma belirtilerini tersine çevirdiğini keşfetti. Şimdi ilaç firmaları, bağışıklık sisteminin kendi vücudumuzdaki ölü hücreleri yok etmesini sağlayacak yeni ilaçlar bulmaya çalışıyor. Bu hortlakların önemli bir zayıf yanı var: apoptoz denilen kendi kendini imha mekanizması. Artık iş, apoptozu harekete geçirecek bir ilaç geliştirmeye kaldı.
Hücre yaşlanması ne işe yarar?
Hücre yaşlanması, işler ters gitmeye başlayınca hücrelerin çalıştırabildiği, programlanmış bir mekanizma. Hücreyi güvenli bir şekilde dinlenme moduna geçiriyor. Hücre artık kendini kopyalayamıyor ve başka hatalı hücrelerin oluşması önleniyor.
Bu mekanizma hem organ ve dokuların normal çalışmasını sağlıyor hem de kansere karşı koruma sağlıyor. Kanser hücrelerinin özelliklerinden biri, bölünmeyi durdurma talimatlarını görmezden gelerek çoğalmaya devam etmeleri. Hücre yaşlanması genç ve sağlıklı hücrelere de görülüyor, embriyonun büyümesinde önemli rol oynuyor.
Belli yerlerde hücre bölünmesini durdurup başka bir yerde devam etmesine izin vermek, büyüyen vücudumuzun şekillenmesini sağlıyor
Yorum Ekle